İŞVEREN İŞÇİYE ÜCRET KESME CEZASI VEREBİLİR Mİ?
Günümüzde hala yürürlükte olan ve çalışan ile işveren arasındaki ilişkiyi düzenleyen 4857 sayılı İŞ KANUNU’NUN 38. Maddesi;
“MADDE 38. - İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.
İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.” şeklindedir.
Öncelikli olarak maddede de belirtildiği üzere keyfi addedilebilecek, sözleşme dışı herhangi bir husus için ücret kesme cezası uygulanamaz. Çalışanı, amiyane tabirle “terbiye etmek” amacıyla böyle bir uygulama yapılamaz.
Yani, bir işçiye ücret kesme cezasının uygulanabilmesi için hangi hallerde ücret kesme cezasının verileceği yazılı bir sözleşme ile belirtilmelidir.
Ücret kesme cezası ne kadar olarak uygulanır?
Maddenin 2. Fıkrası
“……İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz. … " diyor. Yani; Ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler, işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz. Eğer ki işçi, bu şeklide yapılmış bir uygulamaya maruz kalırsa, yapılan haksız ücret kesme cezası nedeniyle uğradığı zararı tazmin etme hakkına da sahip olabilir.
Ücret kesme cezası nasıl uygulanır? Kesilen para işverende mi kalır?
Maddenin 3. Fıkrası
“…..Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.” şeklinde belirttiği hüküm ile ücret kesme cezası; çalışanların eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılmak zorundadır.
Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını da tutmaya mecburdur. İşveren yasaya aykırı olarak sebepsiz yere ücret kesme cezası verirse, usulen idari para cezasına çarptırılabilir.
| İŞÇİ ÜCRETLERİNDEN KESİLEN CEZA PARALARI HESABI | ||
| T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Emek Şubesi - ANKARA | ||
| Hesap No | : | 972628305001 |
| IBAN NO | : | TR 95 0001 0007 6597 2628 3050 01 |
| Çalışma Genel Müdürlüğü | ||
| Vergi Kimlik No | : | 8150999545 / Merkez Saymanlık Maltepe Vergi Dairesi |
